Theatraliteit was maar een sausje

Interview met Pépé

Na wat omzwervingen is Pépé (25) bij Interactive Performance Design op zijn pootjes terechtgekomen. Vroeger wilde hij al uitvinder worden; nu vindt hij nieuwe vormen van theater uit.
Interactive Performance Design is: door middel van interactie mensen verleiden tot het beleven van theatrale ervaringen. ‘In de wereld’, zeg maar, zie ik dat er veel mogelijkheden blijven liggen op dat gebied. Ik ga bijvoorbeeld geregeld naar musea en festivals, en naar mijn idee kan daar meer mee. Dat je er echt inzit en bij betrokken bent, in plaats van dat je alleen een schilderij ziet hangen of naar een podium staart.

Eerste schoolproject

In mijn eerste project was ik heel eager om het beste te maken wat ze hier ooit hadden gezien. [lacht] Op kamp hadden we het er met de tweedejaars over wat er allemaal gebeurde in Rusland, met die nieuwe anti-homopropagandawetten enzo. Uiteindelijk was het plan om een enorme paarse dildo op een zuil neer te zetten en daarmee moest je dan navigeren ... ik wilde echt shockeren op dat moment. Maar ja, ik kon eigenlijk helemaal geen goede achtergrondinformatie vinden over de gebeurtenissen in Rusland. En ik had nog niet de kennis om zo’n verhaal te maken, ik wist nog niet eens wat theatraliteit in een gamesetting inhield. Dus toen liep ik hier van school naar huis, van ‘ik kom er niet uit’, en ... toen liep ik langs al die kroegjes en zag ik in mijn hoofd alweer dronken studenten kotsend op straat liggen. Ik dacht: dit is het. Doordat ik in de horeca werk ken ik de gevaren van alcohol goed. Dat is eigenlijk een mooie les; doordat ik toen alles weg heb gegooid en ben begonnen bij mezelf, heb ik uiteindelijk een installatie gemaakt die ik mocht tentoonstellen op een Culturele Zondag en bij Nerds on Stage. Toch nog een ‘yes-moment’.
Mijn ontwikkeling dit jaar zie je eigenlijk ook in dat project terug. Het was uiteindelijk een zuil waardoor je kon ervaren wat alcohol voor effect op je heeft. Als je je glas erop zette telde de computer je drankjes bij elkaar op en dan werden er steeds ergere filmpjes vertoond. Dus dat was gewoon van ‘ik heb een boodschap, en ik gebruik techniek om die uit te leggen’. Theatraliteit was maar een sausje eroverheen. En voor de jongeren waar het voor bedoeld was, werkte dat dus ook niet. Die gingen alleen maar stoer doen: “Doe mij nog een shotje!”

Belangrijkste les

Het is een blik die je ontwikkelt: hoe kan ik voor een toeschouwer een theatrale beleving creëren en welke middelen gebruik ik daarvoor. Je kunt het zo gek maken als je zelf wilt. Bij het derde project zijn we al veel meer van een verhaal uitgegaan. Er is iets misgegaan in een laboratorium, en jij moet dat oplossen. Eén persoon staat in het fysieke lab en moet daar dingen doen, en er zit iemand in het virtuele lab, dat gemaakt is met een game-engine. Die mengeling brengt theatraliteit met zich mee, daar word je helemaal in meegenomen – en van daaruit zijn we de techniek gaan toepassen. Het gaat meer uit van beleving bij de toeschouwer, terwijl ik met mijn alcoholmisbruik-zuil vooral mijn boodschap wilde overbrengen, en wat iemand dan beleefde was niet zo belangrijk. Dat is echt het belangrijkste wat ik dit jaar heb geleerd. Volgens mij is dat het ook, die theatrale blik vermengd met de techniek, die je uniek maakt als Interactive Performance Designer.

Leerzame obstakels

Je wordt in bepaalde zin heel vrij gelaten om je eigen dingen te onderzoeken, maar aan de andere kant zijn er ook momenten waarop je gewoon even door moet bijten. Ik denk stiekem dat ze dat achter de schermen ook expres doen. Bijvoorbeeld ‘oké, die kan nog wel wat meer leiderschap gebruiken’; dan maken ze die het volgende project verantwoordelijk voor de hele groep. Je ziet mensen daar echt sterker uitkomen.

Het leukste hier vind ik dat het een soort tweede huis is. We hebben een relaxte werkruimte, en als jij iets nodig hebt, hebben ze het negen van de tien keer bij de uitleen en anders regelen ze iets voor je. Die zandbak zit gewoon vol speelgoed. En af en toe een strategisch neergelegde kattendrol. [lacht]

Spelelement in de opleiding

Het spelelement kun je gebruiken om mensen makkelijk en laagdrempelig een ervaring te geven. Dat wordt ons nu ook steeds vaker gevraagd: wat wil je dat je publiek beleeft, meeneemt naar huis? Er wordt ook vaak over en weer geplaytest op school. Dan krijg je vragen van tweede- en derdejaars: kun je even deze installatie testen? Door die feedback leert iedereen van elkaar. Als je hier komt, begin je eigenlijk op kamp al met samenwerken en ideeën uitwisselen. En naarmate je dat meer doet ontwikkel je je eigen stijl. Dat is ook het leuke ... dit is gewoon een enorme speeltuin, eigenlijk. Een zandbak.

Belangrijkste les

Het is een blik die je ontwikkelt: hoe kan ik voor een toeschouwer een theatrale beleving creëren en welke middelen gebruik ik daarvoor. Je kunt het zo gek maken als je zelf wilt. Bij het derde project zijn we al veel meer van een verhaal uitgegaan. Er is iets misgegaan in een laboratorium, en jij moet dat oplossen. Eén persoon staat in het fysieke lab en moet daar dingen doen, en er zit iemand in het virtuele lab, dat gemaakt is met een game-engine. Die mengeling brengt theatraliteit met zich mee, daar word je helemaal in meegenomen – en van daaruit zijn we de techniek gaan toepassen. Het gaat meer uit van beleving bij de toeschouwer, terwijl ik met mijn alcoholmisbruik-zuil vooral mijn boodschap wilde overbrengen, en wat iemand dan beleefde was niet zo belangrijk. Dat is echt het belangrijkste wat ik dit jaar heb geleerd. Volgens mij is dat het ook, die theatrale blik vermengd met de techniek, die je uniek maakt als Interactive Performance Designer.

Stages

Je merkt dat wij relatief best down-to-earth zijn. In ‘gamification’, waar we veel mee werken, zit natuurlijk al iets commercieels: je verleidt mensen om mee te doen. Als een spel saai is gaat niemand het spelen. HKU heeft dat sowieso als één van de doelstellingen, dat je weet hoe je later je geld moet verdienen. In het derde jaar doe je bijvoorbeeld een stage waar je binnen een bedrijf werkt, en er zijn veel momenten dat je met professionals in contact komt, zoals de Winteracademie.