EN

Expanding Narratives

Sociale robots kunnen bijdragen aan het welzijn van mensen met dementie. Als assistent van zorgmedewerkers in dagbesteding, of als verhalenverteller tussen cliënten en familie die op bezoek komt. In dit project ontwikkelen we samen met zorginstellingen, kunstenaars en robotexperts de narratieve en de robot-vaardigheden voor betekenisvolle interactie tussen de robot en mensen met dementie.
Looptijd: september 2024 - 2028
De kwaliteit van leven van oudere mensen met dementie neemt toe als er meer en langere interactie is. Studies ondersteunen het belang van positieve en betekenisvolle interactie. De realiteit van de praktijk is echter vaak dat vanwege personeelstekorten de zorgprofessionals te weinig tijd kunnen besteden om deze interactie vorm te geven. Hun spaarzame tijd wordt noodzakelijkerwijs besteed aan functionele interactie.

De robot als verteller

Een manier om betekenisvolle interactie vorm te geven is door verhalen te vertellen aan mensen met dementie en naar aanleiding daarvan het gesprek aan te gaan. Sociale robots kunnen een middel zijn om meer capaciteit te creëren voor dergelijke activiteiten. De robot als verteller. In de KIEM-edities van het project Robotstories werden positieve effecten geobserveerd van de inzet van sociale robots. Een van de zorgpartners zei in de evaluatie van de KIEM-editie van Robotstories:

‘Bewoners wilden de robot ‘helpen’. Als het gaat om betekenisvol, vind ik dat een mooie interactie. Ze groeiden in hun vermogen om zich aan te passen. In het menselijk contact zijn zij altijd de partij die er moeite mee heeft. Door de beperking van de robot werden ze zorgzaam.’

Innovatie in zorg en schrijfpraktijk

Zorgprofessionals zien in sociale robots een deeloplossing voor het nijpend personeelstekort, bijvoorbeeld in de rol van assistent of als spraakmaker in situaties waarin blended care mogelijk is. Schrijvers voor sociale robots zien in dit interactieve platform een nieuw medium waarin zij hun verhalen kunnen publiceren en de impact en reikwijdte daarvan kunnen vergroten naar een maatschappelijk relevant domein. Dat vraagt om nieuwe schrijfstrategieën en nieuwe artistieke competenties.

Robots komen tot leven

De sociale robot wordt een acteur, een verhalenverteller. De betekenisvolle interactie wordt daarmee ook een performatieve daad. Om de robot tot leven te wekken, te bezielen, is de suggestie van een binnenwereld belangrijk. Op die wijze kan de interactie mogelijk langer betekenisvol zijn en zal het positieve effect op de mensen met dementie wellicht ook langer effect sorteren. Schrijvers en theatermakers bezitten belichaamde kennis over het bezielen van teksten en objecten in de theatercontext die toepasbaar is op sociale robot verhalenvertellers. Sociale robots missen op dit moment echter nog conversationele vaardigheden om vorm te kunnen geven aan flexibele en meer langdurige betekenisvolle interactie. Juist ook in het bijzonder met onze doelgroep: mensen met dementie.

Co-creatief en transdisciplinair onderzoek

Er is meer onderzoek nodig om dit te kunnen vertalen naar de praktijk van de alledaagse zorg voor mensen met dementie in zorginstellingen en de mogelijkheden van sociale robots in te bedden in deze alledaagse praktijk. De verschillende disciplines kunnen met hun expertise een deel van de kennis die nodig is in dit onderzoek inbrengen. Het is de synthese en iteratieve uitwisseling van die kennis en ervaring in een co-creatief en transdisciplinair onderzoek dat mogelijk leidt tot nieuwe methoden om de verhalenvertellers-identiteit van de sociale robot te ontwerpen en tot een authoring tool waarmee het ontwikkelen van verhalen voor de robot verhalenverteller toegankelijker wordt voor meer deelnemers.

Expanding Narratives