Wat betekent (het om te) zorgen?

MAR op CERC conferentie

Artistiek werk is een wezenlijke bron van kennis, om ervaringen en ontdekkingen te omvatten die niet in tekst uit te drukken zijn. Hierover werd uitgebreid gesproken door kunstenaars, wetenschappers, performers en filosofen vanuit de hele wereld op het derde International Care Ethics Research Consortium (CERC) op 31 januari 2025, georganiseerd door de Universiteit voor Humanistiek (UvH). HKU werkt sinds vorig jaar nauw samen met deze universiteit in Meaningful Artistic Research (MAR).

Het concept ‘zorgzaamheid’

De groep verkende de fundamentele vraag: wat betekent (het om te) zorgen? Een panel van vier promovendi verbonden aan MAR ging aan de hand van zintuiglijke en lichamelijke ervaringen aan de slag met het concept ‘zorgzaamheid’ en de verschillende kwaliteiten die daarin van belang zijn. Bij het drinken van water bijvoorbeeld het glas voelen met je lichaam in plaats van te bekijken, en te luisteren en observeren wat je beweging doet met de vloeistof, rondwandelen in de ruimte en voelen wat je daarbij voelt in je lichaam. Door gezamenlijk tekenen en schrijven op een groot vel kwamen kwaliteiten van zorgzaamheid naar voren, zoals aandacht, details, zorgvuldigheid, wederkerigheid, aanwezigheid, gezien en gehoord worden. Het panel werd geleid door HKU-lector Nirav Christophe en Merel Visse, associate professor aan de UvH.

Foto: Thomas de Wit.

Twee werken van HKU-alumni

Het onderzoeksprogramma presenteerde ook het werk van twee HKU-alumni. Parel Strik's installatie 'How to Care? Do you Care?' en Naomi Noir’s film 'Mother's Child'. Beide werken laten zien hoe zorgen voor elkaar een relationele handeling is binnen een ingewikkeld web van behoeften, normen en verwachtingen. Naomi studeerde Image and Media Techology, Parel deed de master Fine Arts.

Het werk van Parel Strik.

'How to Care? Do you Care?'

De installatie 'How to Care? Do you Care?' bestaat uit schorten die Parel Strik samen met haar zorgnetwerk heeft gemaakt; haar moeder, partner, collega, beste vriend, baas en leraar. Door middel van gezamenlijke activiteiten zoals koken, eten en het maken van schorten onderzochten ze zorgbehoeften. De schorten dienen als visuele herinnering aan deze gesprekken. Om deze relaties verder te voeden, startte Parel een correspondentie waarin ze reflecteert op hun ontmoetingen en om reacties vraagt. Deze uitwisseling bevordert het gedeelde begrip en verdiept de gevormde banden. Parels installatie benadrukt het creatieve proces als een vorm van gemeenschappelijk engagement, waarbij tijd samen belangrijker is dan deadlines. Terwijl ze naaien, eten en praten verkennen ze elkaars zorgbehoeften.

Het werk van Naomi Noir.

'Mother's Child'

Voor haar werken haalt Naomi Noir inspiratie uit kroegverhalen, reality-tv en de pijnlijke onderwerpen die de meesten van ons vermijden. Haar laatste en met een HKU award bekroonde werk, 'Mother's Child' (2024), legt de alledaagse complicaties bloot van het hebben van een volwassen kind met speciale behoeften. Voor liefdevolle moeder en fulltime zorgverlener Mary is elke dag een strijd voor Mary. Het navigeren door de bureaucratische rompslomp die bij zorgverlening komt kijken, heeft haar vermoeid. Tegelijkertijd worstelt ze ermee de behoeften van haar gehandicapte, niet-communicerende zoon Murphy volledig te begrijpen. Na opnieuw een tegenslag tijdens een telefoongesprek met een administratief medewerker, begint de werkelijkheid te vervagen. Het vinden van schoonheid in het dagelijks leven is nog nooit zo uitdagend geweest.

De deelnemende promovendi aan het panel: Marloeke van der Vlugt, Simona Kicurovska, Mariëlle Schuurman en Esther Willemse. De twee werken werden gecureerd door Marieke Folkers van HKU.