Richard heeft een missie

Richard wil met zijn afstudeerproject bij HKU Kunst en Economie het leven van patiënten en hun directe omgeving prettiger maken. Een analoog bordspel kan volgens hem de huidige manier van voorlichten aanzienlijk verbeteren. ‘Kunst kan verbeelden wat de wetenschap niet in woorden kan uitleggen.’

‘Ik heb de dementie van mijn grootmoeder van dichtbij meegemaakt en zag haar langzaam achteruit gaan. Tegelijkertijd merkte ik dat de mensen in haar directe omgeving de ziekte niet goed begrepen en niet wisten hoe ze ermee moesten omgaan. Ze deden dingen die ze juist niet moesten doen, zoals tegenspreken en corrigeren. Als je dat doet, voelen mensen met Alzheimer zich minderwaardig en kunnen ze boos of verdrietig worden.’

In het begin van zijn afstudeerproject nam Richard een enquete af. Maar liefst 80% van de ondervraagden bleek iemand met een vorm van dementie in hun directe omgeving te hebben. Ook gaf het merendeel aan dat ze onvoldoende voorlichting kregen. Richard: ‘Als we beter zijn voorgelicht, geven we onze dierbaren met Alzheimer een beter leven. Voor de mantelzorgers zelf is het geven van betere zorg natuurlijk ook fijner. Het kost minder tijd en moeite, wat jouw emotionele gesteldheid ook weer ten goede komt.’

"Als we beter zijn voorgelicht, geven we onze dierbaren met Alzheimer een beter leven."

Gedrag veranderen

In zijn vooronderzoek richtte Richard zich op de relatie tussen kunst en wetenschap. Hij ontdekte dat de verbeeldende kracht van kunst onmisbaar kan zijn voor de wetenschap. ‘Kunst kan verbeelden wat de wetenschap niet in woorden kan uitleggen. Het kan mensen iets laten voelen waardoor ze uiteindelijk hun gedrag veranderen. Dat is precies wat ik met mijn bordspel wil doen. Het brengt de spelers in allerlei situaties die kenmerkend zijn voor Alzheimer en geeft tips hoe ze daarmee kunnen omgaan. De ziekte is nog niet te genezen, maar we kunnen iemand met Alzheimer een menswaardig bestaan blijven geven als we zorgen dat we beter zijn voorgelicht en hiernaar handelen.’

Stimulans

Richards bordspel is bedoeld om te spelen tijdens voorlichtingsavonden over dementie. ‘Bij huisartsen krijg je vaak een folder mee en word je uitgenodigd voor zo’n voorlichtingsavond. Daar zijn psychologen en artsen die mensen tips geven en met elkaar in gesprek laten gaan. Ik denk dat je via de verbeelding en het spelelement sneller de empathie van mensen kunt activeren. Met die aanpak hoop ik ook in de toekomst zorginstanties te kunnen helpen. Ik ontdekte tijdens dit project dat de wetenschap en ook de zorg echt stimulans van buitenaf nodig hebben om hun blik te verbreden.’