Kruisbestuiving tussen natuur en kunst op HKU-expo in Amelisweerd

  • 29 mei 2024
De expositie van het HKU Biodesign Challenge project in Landhuis Oud Amelisweerd laat de bezoeker via performance, installaties en innovatieve instrumenten kennismaken met de stem van aarde, de zee en de bomen van Amelisweerd.
Kruisbestuiving tussen natuur en kunst op HKU-expo in Amelisweerd
Deze expositie is samengesteld naar aanleiding van de deelname van zestien interdisciplinaire HKU-studenten aan de internationale Biodesign Challenge. Hun gemene deler: een diepe nieuwsgierigheid naar levende organismen, de veranderende relatie tussen mens en natuur en de rol die technologie kan spelen in de verbeelding en ervaring hiervan. De overkoepelende thema’s binnen de expositie zijn: soil stories, other perspectives, eco acoustics, biomateriality, plants and gardening en ways of coping.

Ultrasone taal

Shirley Niemans (Programma Creatieve Technologie en Biolab van HKU en begeleider van het project) geeft een voorbeeld: ‘Binnen het thema eco acoustics verkennen we geluiden die voor de mens niet hoorbaar zijn, zoals de ultrasone 'taal' van tomatenplanten, de geluiden van verdwenen soorten of de sapstromen in bomen. Maar ook een circulaire installatie die innovatief is op het gebied van akoestische demping is onderdeel van de thematiek.'

Sen van der Heide is een van de studenten die werkt op het terrein van de eco acoustics. Via zijn installatie kunnen bezoekers vanaf 6 juni op Amelisweerd ‘in gesprek gaan’ met planten. Sen: ‘Dat planten bepaalde geluiden produceren, staat vast. Om die geluiden te registreren, heb ik een ultrasone microfoons gebouwd. Door het gebruik van allerlei algoritmes en artificiële intelligentie creëert mijn installatie interactie tussen jou en de plant. De bezoeker kan in een kleine microfoon praten, dit wordt opgenomen en vervolgens zal het algoritme een antwoord van de plant genereren.’

Volgens Sen wijst onderzoek uit dat er een correlatie is tussen fysieke stress die planten ervaren en de hoeveelheid geluid die ze voortbrengen. ‘Experimenten tonen aan dat planten veel frequenter geluid maken wanneer ze zijn uitgedroogd of als er een stuk van ze wordt afgeknipt. Ze maken dezelfde geluiden als ‘gezonde’ planten, maar dan wel veel vaker.’

Decoratiestuk

Sen hoopt dat bezoekers de planten door zijn installatie meer als levend organisme gaan bekijken. In dit filmpje geeft hij een verrassend inkijkje in de belevingswereld van een plant. ‘We zien een plant toch vaak als object of decoratiestuk. Hoe vaak neem je niet de kortste weg naar de bushalte, over het grasveld, zonder daarbij na te denken wat je aan planten en gras plattrapt? Als je een plant of gras als levend wezen ziet, ga je er denk ik een stuk voorzichtiger mee om.’
Deelnemende studenten: Francisco César, Jari Deelstra, Lelah van Eijnsbergen, Rhodé van Eldik, Sen van der Heide, Eline Flick, Leandra Hak, Rym Hayouni, Esther van Leeuwen, Jeremy Leung, Emma Nap, Irem Pınarbaşı, Noor de Ruijter, Jobke van der Veen, Rianne de Witte en Robin Woessner.
credit headerbeeld: Noor de Ruijter