Kunst, ubuntu en reflectie

Interview met Marieke Luthart

Marieke Luthart ging in het derde jaar van Illustration naar Senegal. Een verhaal over kunst, ubuntu en reflectie op eigen cultuur.

In het derde jaar van je studie bij HKU Media ga je op stage. We noemen deze periode Expeditie. Dit omdat een stage bij HKU Media meer omvat dan een kijkje nemen in het werkveld. Je geeft de Expeditie vorm in Nederland of in het buitenland. De expeditieplek regel je zelf. Je kunt bijvoorbeeld een project starten of je eigen bedrijf opzetten.

Impulsief

‘Vorig jaar ontmoette ik in Berlijn een meisje uit Senegal. Toen wilde ik meer te weten komen over het land en de mensen waar zij vandaan komt. Bovendien, meerdere mensen zien ‘iets Afrikaans’ in mijn werk, misschien moet ik daar toch heen…

Ik gooide mijn plannen om en impulsief kocht ik een ticket naar Dakar. Daarna ben ik gaan werken aan contacten voor de expeditie. Jolien in mijn klas was ook geïnteresseerd, ze wilde voor ons bedrijf in zeefdruktechnieken ‘Artisok’, meer te weten komen over textieltechnieken. We zijn samen gegaan. We vonden Rosalie van Deursen van de organisatie Urban Africans uit Amsterdam. Zij was bezig met het organiseren van een expositie ‘Le rêve Africain: Réflexions sur la migration’ die ging plaats vinden tijdens de biënnale van Dakar en we mochten haar daar bij gaan helpen.

Via Facebook hadden we ook contact gelegd met de Senegalese kunstenaar Jerome Diokh. Hij kwam ons ophalen van het vliegveld en nam ons op in zijn familie. Jerome nam ons mee en we werden zijn Senegalese dochters. We hebben musea en exposities bezocht en zelfs een bruiloft.’

Cultureshock

‘Na drie weken kwamen we eindelijk uit de cultureshock. Je ervaart een andere cultuur waar je op dient te reflecteren. Als illustrator heb ik die reflecties gedocumenteerd en geëxposeerd met andere kunstenaars van Urban Africans. Mijn ervaringen heb ik gebundeld in een boekje dat daar ook is verschenen. De expositie ging over migratie, een zwaar en actueel thema. Ik heb het letterlijk zo beleefd. Als blonde Westerse vrouw kreeg ik vele aanzoeken.'

Maatschappelijk gerelateerd werk

'Ik maak maatschappelijk gerelateerd werk. Ik ben in mijn werk op zoek naar een bevestiging. Een belangrijke waarde voor mij is menselijkheid tegenover anderen, Ubuntu geheten. In mijn werk zit een bepaalde simpelheid en helderheid met strakke lijnen en letterlijkheid die ik ook heb teruggezien in Senegal. Er bestaat niet zoiets als typisch Afrikaanse kunst, net zo min als typische Europese kunst bestaat. Afrika is een werelddeel. Er wordt veel toeristenkunst gemaakt die bepaalde clichés instandhouden.'

Tip

'Als je naar West-Afrika gaat: leer Frans. Met Engels kom je er niet. Met handen en voeten wel. Het werkt goed om met twee mensen te gaan. Je hebt dan iemand om mee te reflecteren. Maar een periode op jezelf is ook goed. Als je iets wilt, ga er dan zelf achteraan.'

Wil je het werk van Marieke zien?

Kijk op www.mariekeluthart.nl