Alumnus Illustration Bob Mollema floreert als illustrator en balanceert tussen commercieel en autonoom werk. De werkwijze die hij bij HKU leerde gebruikt hij nog steeds. Zijn stijl is - na het inzetten van een alter ego - een stuk simpeler geworden. ‘Maar stijl kun je niet bevriezen. Dan ademt het niet.’
'Ik heb HKU altijd als een laboratorium gezien'
Het is nogal een opsomming, als je Bob vraagt waar hij op dit moment allemaal mee bezig is. Hij maakt geëngageerd werk en comics voor de Volkskrant en De Standaard. Hij geeft workshops en gastlessen, en hij timmert de laatste tijd ook aan de weg als autonoom kunstenaar. ‘Ik werk graag zo breed mogelijk’, lacht de in 2015 afgestudeerde illustrator. ‘Het voelt alsof dat heel natuurlijk gegaan is allemaal, maar als ik even uitzoom is het wel wat ik altijd al wilde doen. Mijn droom tijdens mijn studie was dat ik volledig voor mezelf kon werken, dat ik alleen mezelf nodig had. Dat is gelukt.’
HKU als laboratorium
De werkwijze die hij gebruikt leerde Mollema tijdens zijn studie. ‘Het is een proces. Daarbij is een beeldarchief belangrijk: ik verzamel alles wat me inspireert. Daar omring ik me mee, dat heb ik geleerd. Vervolgens ga ik dan namaken, samenvoegen. Je eigen ding maken. Ik heb HKU ook altijd als een soort laboratorium gezien: je kunt veel uittesten. Als ik een bepaald idee had, ging ik dat met vijf verschillende materialen uitvoeren en kijken wat het beste resultaat opleverde.’
Na zijn studie voelde hij zich niet meteen zeker over zijn werk. Dat is volgens de alumnus ook niet iets wat je kan leren, maar een proces waar je simpelweg doorheen moet. ‘Voor mij had dat ook te maken met hoe "simpel" je werk kan zijn. Ik ben afgestudeerd met een beeldverhaal waaraan alles precies klopte, tot aan de schaduwen aan toe. Maar eigenlijk ligt een simpelere stijl veel dichter bij mij.’
Foto: Rosa Meininger
Alter ego als eerste hulp bij onzekerheid
Om die stap naar een simpelere stijl helemaal te durven zetten, maakte Bob gebruik van een bijzondere methode. Dat gebeurde naar aanleiding van een afwijzing van de Volkskrant. Hij zag hij op tv een interview met David Bowie, die op een kritische vraag van de interviewer antwoorde dat dat het werk was van Bowie's alter ego Ziggy Stardust. Bij Bob ging er een lampje branden. Een mythische plek nabij zijn woonplaats Bennekom, de Zonneheuvel, vormde de inspiratie voor de naam van zijn alter ego: Flip Zonneheuvel. Mollema: ‘Dat was echt mijn masker. Ik had zelfs een pruik. Daardoor voelde ik me heel sterk en durfde ik écht mijn eigen ding te doen.’ Mollema benaderde de Volkskrant nog eens, maar dit keer als Flip Zonneheuvel. En kwam toen wél binnen. ‘Ze hebben me inmiddels zelfs uitgeroepen tot één van de meest beeldbepalende makers van dit jaar. Daar ben ik wel trots op.’
Van ’maak dit’ naar ‘maak iets’
In zijn stijl heeft Mollema de simpliciteit inmiddels omarmd. Maar stijl is ook iets wat je altijd blijft ontwikkelen. ‘Ik ben nu bijvoorbeeld veel aan het kijken naar religieuze afbeeldingen uit Frankrijk, maar ook naar technische tekeningen met radars. Daar hangt mijn atelier nu mee vol, dus dat ga je straks vast wel ergens terugzien in mijn werk. Opdrachtgevers willen nog wel eens zeggen: "Ik wil dit en dat in deze stijl". Maar stijl kun je niet bevriezen. Dan ademt het niet. Ik laat nu vaak het proces zien aan een opdrachtgever, of we doen een briefing over wat voor soort sfeer het moet zijn.’
‘Tegenwoordig heb ik ook vaak opdrachtgevers die me geen specifieke opdracht geven, maar gewoon zeggen: wil je iets voor ons maken. Dat is heel nice, maar is ook een lange aanvliegroute geweest. Voor het autonome werk dat ik maak heb ik nu subsidie aangevraagd. Dat is weer een heel nieuw avontuur. Als je me tijdens mijn studie had verteld wat ik nu allemaal zou doe zou ik echt zeggen: wat vét! Het voelt nu heel logisch, want het is stap voor stap gegaan. Maar als ik erover nadenk zie ik het wel hoor. Living the illustrator’s dream: dat is het eigenlijk wel ja!’
Tips van Bob
Bob heeft vijf toptips voor aanstormend illustratietalent:
Maak schaamteloos gebruik van referenties. Ga natekenen, dat helpt je vooruit.
Ga je écht voeden met beeldcultuur. Niet alleen op Insta. Koop dingen en omring jezelf met wat je inspireert.
Als je een fascinatie voelt voor iets, laat je dan niet afleiden en ga op zoek naar andere kunstenaars die daar ook iets mee hebben of hadden.
Ga schrijven! Dan maak je het voor jezelf helder: Waar gaat je fascinatie echt over? Wat wil je? Dan sta je zekerder en kun je het beter uitleggen. Een soort mentale gymnastiek.
Hou altijd een dummy bij de hand. Soms zit je in een creatieve moesson en barst je van de ideeën: noteer die! Want er komen ook droge perioden aan. Creatieve sahara’s. Schrik daar niet van: die golfbeweging is er altijd.
.svg?ext=.svg){kind=logo}
