De juiste sound door technologie

Al vóór zijn studie is Wouter volop bezig met het maken van muziek. Zelf liedjes schrijven, op de computer opnemen en partijen erbij bedenken. Dat hij op zoek gaat naar een muziekopleiding die hem dat kan bieden, komt dan ook niet uit de lucht vallen. Wouter: ‘Het conservatorium voelde voor mij te veel toegespitst op één instrument. Daarnaast komt er als kunstenaar al snel technologie om de hoek kijken. Als muzikant wil je al snel jezelf kunnen versterken op een podium, iets kunnen opnemen of een drumtrack onder je muziek zetten. Dan is het belangrijk dat je weet welke programma’s je moet gebruiken en hoe je de juiste kwaliteit en sound realiseert. Bij Muziek en Technologie komt dit allemaal samen.’

Je oor als instrument

Het eerste studiejaar staat in het teken van oriëntatie: ‘Je begint heel breed. Opdrachten zijn bedoeld om je op een onbevangen manier naar muziek te laten luisteren, te spelen met tools en je kennis te verbreden. In een van de lessen kregen we gamelan te horen, muziek uit Indonesië. Maak maar na, was de opdracht. Zo simpel was dat nog niet. Niemand kende dit soort muziek: het had hele andere ritmes, instrumenten en toonladders. Iedereen probeerde manieren te vinden om in de buurt te komen van de klanken en stemmingen; sommigen met synthesizers, anderen door een sample van een gong te gebruiken. Je leert hierbij hoe belangrijk is te werken vanuit je gehoor: Wat hoor je precies en wat zijn de eigenschappen hiervan?’

Als professional in de muziekstudio

In de volgende studiejaren werden de opdrachten concreter en lag de focus meer op specialisatie. ‘In jaar drie kregen we de opdracht een band te zoeken en een plaat te produceren en mixen. Dat was echt supertof. Je bent nog een student, maar mag wel als een professional in de muziekstudio’s aan de slag. Met onze beste kennis van opnametechnieken hebben we toen een plaat opgenomen. Dat HKU deze studio’s heeft is heel waardevol. Je mag ze altijd gebruiken, ook voor eigen opdrachten en werk. Ik heb er ook met mijn eigen band een single opgenomen.’

Je eigen stoel maken

Naast de muziekstudio’s was Wouter vaak te vinden in de werkplaatsen van HKU. ‘Ik raad aan echt alles uit je studie te halen. Ook buiten je eigen curriculum mag je alle werkplaatsen van HKU gebruiken. Je moet het echt zien als een grote playground waarin je kunt experimenteren met verschillende tools. Zo heb ik een muziekvideo opgenomen in de Blackbox, leren solderen en zelfs een stoel gemaakt in de houtwerkplaats. Om te groeien als professional denk ik dat het belangrijk is om veel dingen uit te proberen, ook al lijkt het niet direct te passen bij wat je doet.’

Ruisonderdrukking

Hoewel Wouter er vroeger van droomde muziek te gaan produceren, groeit gedurende zijn studie de liefde voor de technologische kant van het vak. ‘Ik ging me steeds meer specialiseren in het finetunen van geluidsopnames voor de media. Het was soms lastig opnames écht goed te laten klinken. Toen er voor audio steeds meer AI-bewerkingstools verschenen, kwam ik op het idee dat ik die ook zelf kon ontwerpen. Ik heb toen een algoritme bedacht dat ruis verwijdert. Het laatste studiejaar heb ik dit AI-model getraind. HKU heeft ook een server voor AI-training met acht grafische kaarten die je mag gebruiken.’

Alles is te repareren

Inmiddels is Wouter afgestudeerd. Hij volgt de Pre-master Artificial Intelligence aan de Vrije Universiteit van Amsterdam, maar het werk gaat ondertussen door. ‘Het liefst denk ik mee over hoe je tot de beste geluidsopnames komt en welke tools je daarbij kunt inzetten. Ook vind ik het leuk een oplossing te bedenken als een audio-opname onbruikbaar lijkt. Denk hierbij aan een tool die de stem van de acteur perfect nabootst, waarmee je een beschadigd audiobestand kan repareren. Maar het kan ook gaan om beeldbewerking. Zo heb ik laatst meegewerkt aan een reclame. Hierbij moest ik de beweging van de mond synchroniseren met de gesproken tekst die van het Engels naar het Nederlands was vertaald.’

AI als concurrent?

Bang dat AI zijn plek op de arbeidsmarkt inneemt is Wouter niet: ‘AI zal steeds makkelijker en vaker ingezet worden. Het is leuk en het werkt, maar toch heb je kennis en expertise nodig om iets goed te mixen en goed te laten klinken. Het is een beetje vergelijkbaar met ‘ChatGPT’: je kúnt er je paper mee schrijven, maar moet je zelf veel input leveren en de output bijsturen. Praktisch gezien doe je het dan alsnog zelf.’