‘Bewoners écht betrekken bij hun wijk'

Statushouders

Directe aanleiding voor de vraag was de ontwikkeling van het Nico van der Horstpark. Een nieuwe buurt met honderd sociale huurwoningen die voor een deel worden verhuurd aan statushouders. De gemeente wilde een echte Leidse wijk creëren waar mensen met heel verschillende achtergronden graag met elkaar wonen.

'In al die huizen wonen mensen met hun eigen kwaliteiten en interesses. Ik vind het fascinerend om die talenten te helpen ontwikkelen en ontmoetingen te organiseren in de wijk. Het is belangrijk dat iedereen de kans krijgt om mee te praten en te denken.’ Maar hoe bereik je dat? Jennefer startte met een uitgebreid onderzoek: ‘In Leiden heb ik met acht bewonersgroepen gesproken, die bezig zijn geweest met heel verschillende burgerinitiatieven zoals bijvoorbeeld het creëren van een ontmoetingsplaats in een oud winkelpand. Ik wilde weten hoe het proces verliep en met wie ze te maken hadden.’

Ook verzamelde Jennefer informatie bij woningcorporaties, welzijnsorganisaties en de gemeente Leiden en Rotterdam. De bewoners tijdig betrekken bij het ontwikkelen van plannen bleek cruciaal. 'Er moet nog echt ruimte zijn voor hun inbreng en ideeën. Als alles al bedacht is ben je te laat. Zo had de gemeente Leiden bedacht dat het leuk zou zijn om een Cruyff Court in een park aan te leggen. Pas toen ze in gesprek ging met omwonenden, bleek dat bewoners zelf heel goede andere ideeën hadden voor het park.’

Tuinhuis

'Meepraten moet niet ontaarden in eindeloos vergaderen. Daar zitten bewoners niet op te wachten. Ze worden graag direct en persoonlijk bevraagd. Een goed gesprek bij een kop koffie levert veel meer op. Je werkwijze moet aansluiten bij de bewoners. Samen aan de Stad bestaat uit lesmateriaal inclusief praktische voorbeelden en een duidelijk stappenplan dat bewoners kunnen volgen als ze bijvoorbeeld een buurttuin willen realiseren. Er zijn vijf stappen: streven, verkennen, schetsen, maken en testen.'

'Deze methode is ook toepasbaar bij grotere projecten en dus goed te gebruiken door de gemeente als zij bewoners wil betrekken bij het beleid voor de buitenruimte of het ontwikkelen van een nieuwe wijk zoals het Nico van der Horstpark. Ik heb er het tuinhuis “Bij Nico” opgezet met de bewoners. Ze ontmoeten elkaar daar, houden samen de tuin bij en vieren er de afsluiting van de ramadan. Omdat ze vanaf het begin bij het plan betrokken waren, is het tuinhuis een echt ontmoetingspunt voor hen geworden.'

‘Momenteel ben ik bezig met Burgeratelier, een nieuw project in opdracht van de gemeente Leiden en lokale fondsen, waar ik bewoners help bij het ontplooien van burgerinitiatieven. De Samen-aan-de-Stad-methode is ook goed te gebruiken door organisaties. Zo doe ik ook een project voor een woningcorporatie.’

In haar afstudeerproject komt Jennefers werkervaring als social designer (iemand die oplossingen 'ontwerpt' voor maatschappelijke problemen en zo bijdraagt aan het menselijk welbevinden) perfect samen met wat ze heeft geleerd tijdens de Master Crossover Creativity. ‘Ik ben goed in het samenbrengen van mensen. Tijdens de opleiding heb ik vooral geleerd hoe ik die kwaliteit kan gebruiken om een bepaald doel te bereiken. Ook kan ik nu bewuster ontwerpmethodes inzetten. Ik vond het superfijn om me te kunnen verdiepen in een vak en een expert te worden.’

Interview 06/2019