Reimagining art education

Kunstenaars en ontwerpers werken vanuit een artistieke intelligentie. Ze creëren tussenruimtes waarbinnen een vorm van gelijkwaardigheid ontstaat, van waaruit de inbreng van meerdere perspectieven mogelijk wordt. Vanuit die plek kunnen nieuwe alternatieven ontstaan. En het is overduidelijk dat we in ons huidige tijdperk behoefte hebben aan alternatieven om ons te verhouden tot de huidige sociale uitdagingen.

Eenzelfde transformatie is ook nodig in het kunstonderwijs, om deze meer pluriform te maken. Binnen onze school hebben we veel mensen die in staat zijn om tot alternatieven te komen. Daarom zijn we bij HKU Design sinds 2016 bezig met het proces om nieuwe vormen te geven aan ons onderwijs en manieren van werken. We streven naar een vorm van kunstonderwijs waarin er ruimte is voor het niet-weten, voor het spontaan laten ontstaan, voor werken vanuit intuïtie en associatie. Voor meerdere perspectieven, zowel intercultureel als intergenerationeel. Dit beïnvloedt onze didactiek en manier van toetsen, ontwerp van ons onderwijs, onze samenwerkingen, et cetera.

Werken vanuit meerdere perspectieven vraagt om een blijvende kritische blik op de eigen werkmethodes en een voortdurende zoektocht naar nieuwe perspectieven. Dit organiseren we op onze school met onze studenten, docenten, tutors, studieleiders, gastdocenten, en andere betrokken. Ook betrekken we ontwerpers uit het werkveld bij ons onderwijs, bijvoorbeeld tijdens Meet-ups en exposities van onze studentenprojecten. Momenteel zijn we ook op zoek naar manieren om de stem van niet-menselijke wezens een prominentere plek te geven in ons onderwijs-ontwerpproces.

In 2024 willen we onszelf uitdagen om deze manieren van werken verder zichtbaar en expliciet te maken. Hiervoor willen we op deze pagina publicaties delen van studenten, docenten, studieleiders, onderwijsdeskundigen en directeuren, over hun werkmethodes, observaties, uitkomsten, enzovoort. Zodat we deze kunnen delen en samen kunnen leren met iedereen die hierbij geïnteresseerd en betrokken is.
ELIA conference
Je kunt met ons meedoen tijdens de ELIA Biennale om samen vanuit een systemische blik te verkennen welke elementen cruciaal zijn in een onderwijs- en pedagogisch ontwerp gebaseerd op een multi-perspectief benadering. In een iteratieve sessie willen we reflecteren op de systematische relaties tussen de didactische en pedagogische elementen, door dit inzichtelijk te maken met beeld en objecten. Hiervoor gebruiken we onze verbeelding vanuit alle beschikbare standpunten – van de blik van studenten tot die van decanen. Terwijl we experimenteren en schuiven met deze relaties, verkennen we welke systemen we kunnen adopteren om de artistieke intelligentie in ons kunstonderwijs te versterken. Welke interventies zijn nodig in jouw onderwijsontwerp om de artistieke intelligentie en meerstemmigheid te versterken in de design- en onderwijsmethodes van de toekomst? Dit is belangrijk, want met de artistieke intelligentie van onze eigen systemen, versterken we ook de positie van kunstenaars en designers die werken aan sociale transformaties.
Projectleiders
Marinda Verhoeven (1976) is directeur van Design aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht. HKU Design omvat de bachelors Fashion Design, Product Design en Spatial Design, de master Interior Architecture, de associate degree Connected Design, plus de minors What’s Fashion Design. Not Only Product design and Spatialisation. Marinda heeft meer dan twintig jaar werkervaring in de kunsten en de creatieve industrie als designer, bestuurslid, docent en algemeen directeur. Ze heeft een masterdiploma in Comperative Art And Media Studies. In de afgelopen 8 jaar heeft ze zich gericht op onderzoek naar de integratie van designprocessen in samenwerkingsprocessen binnen organisaties en leiderschap. Naast haar werk voor HKU is Marinda commissaris in meerdere Raden van Toezicht, waaronder die van het Stimuleringsfonds voor de Creatieve Industrie.

Paulien Oosterhuis (1960) is onderwijskundige bij HKU Design en heeft meer dan dertig jaar ervaring in kunstonderwijs en kunstpedagogiek. Binnen HKU houdt ze zich bezig met curriculumontwikkeling, onderwijsprofielen, kwaliteitszorg en teamontwikkeling, voornamelijk vanuit pedagogisch perspectief. Momenteel is ze ook lid van de landelijke werkgroep die toezicht houdt op de professionele en onderwijskundige profilering van Nederlands Hoger Onderwijs in de kunsten en design.

Contactgegevens
Marinda Verhoeven
marinda.verhoeven-spek@hku.nl