Sociale robot op bezoek bij ouderen met dementie

  • 10 maart 2025

Op maandag 10 maart 2025 is het onderzoeksproject Robotstories | Expanding Narratives van start gegaan op een woonzorglocatie in Utrecht voor ouderen met dementie. In het project werkt HKU samen met de Vrije Universiteit Amsterdam, ArtEZ en literatuurorganisatie Wintertuin, en wordt onderzocht hoe sociale robots in betekenisvolle interactie kunnen bijdragen aan het welzijn van mensen met dementie.

Verhalenverteller

De robot treedt bijvoorbeeld op als assistent van zorgmedewerkers in dagbesteding, of als verhalenverteller tussen cliënten en familie die op bezoek komt. In eerdere edities van langer lopende traject Robotstories. werden positieve effecten geobserveerd van de inzet van sociale robots bij kinderen en mensen met dementie.

Kennismaking

De start van het project vond plaats op een woonlocatie van zorgorganisatie AxionContinu in Utrecht. Er waren onderzoekers, schrijvers, zorgmedewerkers, zorgcliënten én Pepper-robot Memo bij. De middag werd vooral gebruikt om alle verschillende betrokkenen kennis met elkaar te laten maken.

Co-creatiesessie

Ook introduceerden de onderzoekers Memo aan de zorgcliënten en deden zij samen met hen een kleine co-creatiesessie. Wat kunnen zij Memo bijvoorbeeld vertellen over lekker eten en hoe je dat maakt? En hoe zouden zij het vinden als ze elke dag met Memo zouden kunnen praten? Wat zouden ze dan willen bespreken?

Samenwerking

Expanding Narratives is een samenwerking van HKU met zorginstellingen AxionContinu en Vitalis, schrijvers van de Nijmeegse literatuurorganisatie Wintertuin, en onderzoekers van ArtEZ en Vrije Universiteit Amsterdam.

Schrijvers in residentie

Schrijvers voor sociale robots zien in dit interactieve platform een nieuw medium waarin zij hun verhalen kunnen publiceren en de impact en reikwijdte daarvan kunnen vergroten naar een maatschappelijk relevant domein. De volgende stap in het project wordt onder andere door hen gezet: de schrijvers gaan in residentie bij de zorgpartijen. Door de zorgmedewerkers op de vloer te jobshadowen - ze observeren hun dagelijks werk - ontdekken ze aan welke verhalen en dialogen behoefte is.

Twee PhD-onderzoekers

Er zijn twee PhD-onderzoekers betrokken bij Expanding Narratives. Vanuit HKU is dat Jorrit Thijn met zijn PhD Robots with Character. Vanuit de VU is dat Sander Goetzee.

Creatieve schrijvers zouden een veel grotere rol mogen hebben bij het ontwikkelen van robots, zegt Jorrit Thijn. “Mijn mensbeeld is dat een identiteit ontstaat door de interactie die je met andere mensen en met je omgeving hebt. En dat gegeven probeer ik in het model voor de robot terug te brengen.” Lees hier het hele interview met Jorrit Thijn.

Praktijkgericht onderzoek

Het project wordt ondersteund door regieorgaan SIA, dat als onderdeel van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) praktijkgericht onderzoek financieert.